مهندسی برق، دانش تحلیل و بررسی ریاضی پدیدههایی فیزیکی است که به نحوی به بارهای الکتریکی و حرکت و آثار آنها (از قبیل جریان الکتریکی، پتانسیل الکتریکی، میدان الکتریکی، میدان مغناطیسی، موج الکترومغناطیسی، نیروی الکتریکی، نیروی مغناطیسی) مربوط میشوند. به دنبال کشف خواص الکتریکی و مغناطیسی مواد این رشته مهندسی برای به کار گیری این خواص جهت ساخت لوازم الکتریکی و الکترونیکی مورد نیاز به وجود آمد…
علاوه بر علاقه که عامل مهمی در موفقیت به حساب می آید،با توجه به تنوع دروس مجموعه مهندسی برق در مقطع کارشناسی ارشد، دانشجو در هر گرایش احتیاج به توانایی های خاصی دارد. در زیر شاخه ماشین گرایش قدرت با وجود این که ریاضیات قوی مورد نیاز نیست، شخص علاوه بر فهم مفاهیم پایه الکترومغناطیس احتیاج به قدرت تجسم ذهنی بالا برای درک اصول کار ماشینهای دوار و شار پیوندی دارد. در زیر شاخه سیستم نیز نیاز به درک مسایل اقتصادی وجود دارد. زیرشاخه مخابرات سیستم احتیاج به فهم ریاضیات قوی دارد که بیشتر در ارتباط با آمار واحتمال و تجزیه و تحلیل سیستم (درس سیگنالها و سیستمها) است. در بعضی از مباحث لایه فیزیکی مربوط به شبکهها، تسلط بر فیزیک الکتریسیته برای دانشجو اهمیت دارد. زیر شاخه مدار(circuit) گرایش الکترونیک دید مداری قوی می طلبد. در زیرشاخه ابزار (device ) تسلط بر مفاهیم فیزیک کوانتوم اهمیت دارد و در دیجیتال برنامه نویسی قوی مورد نیاز است. گرایش کنترل با توجه به کاربرد زیاد ریاضیات،تسلط بر ریاضیات و آمادگی ذهنی دانشجو را برای درگیر شدن با مباحث محض ریاضی می طلبد. گرایش مهندسی پزشکی که بین رشتهای محسوب می شود علاوه بر دید مداری قوی احتیاج به آشنایی با علم مواد و حرکت اجسام دارد. با توجه به آنچه تا کنون گفته شد، کمبود تواناییهای مذکور می تواند عاملی بازدارنده در ادامه تحصیل در هر گرایش شود. برای این منظور می توان میزان تسلط شخص روی دروس پایه هر گرایش که در دوره کارشناسی گذرانده می شود را مورد ارزیابی قرار داد. عدم فهم کامل دروس ماشینهای الکتریکی۳ و بررسی سیستمهای قدرت ۱و۲ در مورد گرایش قدرت سیستم و عدم تسلط بر دروس الکترونیک قدرت و ماشینهای الکتریکی ۱و۲ در مورد زیرگرایش های الکترونیک قدرت و ماشین مشکل ساز خواهد شد. دانشجویانی که از ریاضی قوی برخوردار نبوده و در دروس سیگنال سیستم، آمار واحتمال مشکل دارند بهتر است وارد گرایش مخابرات نشوند.در مورد گرایش های الکترونیک و مهندسی پزشکی عدم تسلط بر مطالب دروس الکترونیک ۱و۲و۳ مانع موفقیت دانشجو خواهد شد. ضعف در دروس سیستمهای کنترل خطی،آمار و احتمال و معادلات دیفرانسیل نیز مانع پیشرفت دانشجو در گرایش کنترل است
معرفی برخی از گرایشها:
گرایش الکترونیک :
گرایش الکترونیک به دو زیر بخش عمده تقسیم می شود. بخش اول میکروالکترونیک است که شامل علم مواد، فیزیک الکترونیک و طراحی و ساخت قطعات، از ساده ترین شکل آنها تا پیچیدهترین شکل است. بخش دوم مدار و سیستم نامیده می شود و هدف آن طراحی و ساخت سیستمها و تجهیزات الکترونیکی با استفاده از قطعات ساخته شده توسط متخصصان میکروالکترونیک است. گرایش الکترونیک یکی از گرایشهای جالب مهندسی برق است که محور اصلی آن آشنایی با قطعات نیمه هادی، توصیف فیزیکی این قطعات، عملکرد آنها و در نهایت استفاده از این قطعات برای طراحی و ساخت مدارها و دستگاههایی است که کاربردهای فنی و روزمره زیادی دارند.
گرایش مخابرات :
هدف از مخابرات ارسال و انتقال اطلاعات از نقطه ای به نقطه دیگر است که این اطلاعات می تواند صوت، تصویر یا داده های کامپیوتری باشد. مخابرات از دو گرایش میدان و سیستم تشکیل شده است. در گرایش میدان، دانشجویان با مفاهیم میدان های مغناطیسی، امواج، ماکروویو، آنتن و … آشنا می شوند تا بتوانند مناسبترین وسیله را برای انتقال یک موج از نقطهای به نقطه دیگر پیدا کنند. یکی از فعالیتهای عمده مهندسی مخابرات گرایش سیستم، طراحی فیلترهای مختلفی است که میتوانند امواج مزاحم شامل صوت یا پارازیت را از امواج اصلی تشخیص و آنها را حذف کرده و تنها امواج اصلی را از آنتن دریافت کنند. گفتنی است که امروزه با توسعه مخابرات بی سیم، ارتباط نزدیکتری بین دو گرایش میدان و سیستم ایجاد شده است. برای نمونه در گوشی تلفن همراه، هم تجهیزات مربوط به مدارهای مخابراتی، هم تجهیزات مربوط به فرستنده و هم آنتن گیرنده را داریم. از همین رو یک مهندس مخابرات امروزه باید از هر دو گرایش بهخوبی اطلاع داشته باشد تا بتواند یک دستگاه بی سیم را طراحی کند.
گرایش کنترل :
اگر بخواهیم یک تعریف کلی از کنترل ارائه دهیم میتوانیم بگوییم که هدف این علم، کنترل خروجیهای یک سیستم بر مبنای ورودیهای آن با توجه به شرایط ویژه و نکات مورد نظر طراحی آن سیستم است. علم کنترل فقط در مهندسی برق مورد استفاده قرار نمیگیرد. بلکه در شاخه های دیگری از علوم مهندسی و حتی علوم انسانی کاربرد دارد. به عنوان نمونه کنترل فرآیند تصفیه نفت در یک پالایشگاه، کنترل عملکرد یک نیروگاه برق، سیستم کنترل ناوبری یک کشتی و یا کنترل تحولات و تغییرات جمعیتی نمونه های متنوعی از کاربرد علم کنترل هستند. گرایش کنترل دارای زیر بخشهای متنوعی مانند کنترل خطی، غیرخطی، مقاوم، تطبیقی، دیجیتالی، فازی و غیره است. در رشتههای مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی هوافضا، مهندسی سازه و مهندسیهای دیگر نیز ما شاهد علم کنترل هستیم اما نوع سیستم کنترلی در هر رشته مهندسی متفاوت است. برای مثال در مهندسی مکانیک نوع کنترل، مکانیکی و در مهندسی شیمی براساس فرآیندهای شیمیایی است. اما در کل هدف مهندسی کنترل، طراحی سیستمی است که بتواند عملکرد یک دستگاه را در حد مطلوب حفظ کند. خودکار کردن یا اتوماتیک کردن خط تولید، یکی دیگر از فعالیتهای مهندسی کنترل است. یعنی مهندس کنترل میتواند به گونهای خط تولید را هماهنگ و کنترل کند که محصول تولید شده طبق برنامه تعیین شده و با بهترین کیفیت به دست آید.
گرایش قدرت :
هدف اصلی مهندسین این گرایش، تولید برق در نیروگاهها، انتقال برق از طریق خطوط انتقال و توزیع آن در شبکههای شهری و در نهایت توزیع آن برای مصارف خانگی و کارخانجات است. بنابراین یک مهندس قدرت باید با روشهای مختلف تولید برق، خطوط انتقال نیرو و سیستمهای توزیع، آشنا باشد. گرایش قدرت به آموزش و پژوهش در زمینه طراحی و ساخت سیستمهای مورد استفاده در تولید، توزیع، مصرف و حفاظت از برق می پردازد. به عبارت دیگر دانشجویان این رشته در شاخه تولید با انواع نیروگاههای آبی، گازی، سیکل ترکیبی و … آشنا میشوند. در بخش انتقال و توزیع نیز، روشهای مختلف انتقال برق اعم از کابلهای هوایی و زیرزمینی را مطالعه می کنند و در شاخه حفاظت نیز انواع وسایل و تجهیزات حفاظتی که در مراحل مختلف تولید، توزیع، انتقال و مصرف انرژی، انسانها و تاسیسات را در برابر حوادث مختلف محافظت می کنند، مورد بررسی قرار میدهند که از آن میان میتوان به انواع رلهها، فیوزها، کلیدها و در نهایت سیستم های کنترل اشاره کرد. یکی دیگر از شاخه های قدرت نیز ماشین های الکتریکی است که شامل ژنراتورها، ترانسفورماتورها و موتورهای الکتریکی می شود که این شاخه از زمینههای مهم صنعتی و پژوهشی گرایش قدرت است.
گرایش مهندسی پزشکی :
کاربرد این گرایش در کشورمان در حال حاضر محدود می باشد و امید است در سالهای آتی با گسترش صنایع ساخت ادوات مهندسی پزشکی مانند لوازم بیمارستانی،آزمایشگاهی و توان بخشی زمینه کاری بیش از پیش برای متخصصین این گرایش فراهم آید. در حال حاضر مهندسین این گرتیش بیشتر در زمینه نصب و پشتیبانی دستگاههای حساس بیمارستانی و آزمایشگاهی و نیز ساخت محدود ادوات توان بخشی مشغول به کار می باشند.
این آموزش بیش از ۳ سال قبل ارسال شده و اکنون در لیست بهروزرسانیهای سایت قرار دارد. اگر پیشنهاد یا انتقادی برای بهبود آموزش دارید، خوشحال میشیم به ما اطلاع بدهید.